Wiele osób planujących zaciągnięcie kredytu ma już jakieś zobowiązania wobec banku. Decydując się na kolejną pożyczkę klienci tego typu instytucji zazwyczaj szukają najbardziej atrakcyjnej oferty, która nie będzie dla nich dużym obciążeniem finansowym. Najczęściej wybierany jest taki produkt finansów, który można rozłożyć na raty. Po wybraniu odpowiedniego kredytu bank przesyła harmonogram spłat i kredytobiorcy nie pozostaje nic innego jak co miesiąc przelewać odpowiednią kwotę na wskazany rachunek.
Rata kredytu to comiesięczny koszt, który będzie Ci towarzyszył przez krótki okres lub na długie lata. Może on ulec zmianie, bowiem, na ratę składa się kilka elementów. Między innymi: oprocentowanie, ubezpieczenie, czas spłaty, prowizja i forma spłaty kredytu. W każdej racie kredytu spłacamy: część zadłużenia oraz odsetki. Najpopularniejsze formuły spłaty to raty równe i malejące:
- W racie równej suma kapitału i odsetek jest zawsze taka sama. Zmieniają się tylko proporcje składników — na początku przewagę mają odsetki, a na końcu kapitał;
- W ratach malejących za każdym razem spłacamy tyle samo kapitału, a zmienia się kwota odsetek. Maleje ona z biegiem czasu, ponieważ do spłaty pozostaje coraz mniej zadłużenia.
Największe różnice pomiędzy ratą równą a malejącą są widoczne są przy długoterminowych i wysokokwotowych kredytach hipotecznych.
Rata kredytu — jak jest liczona?
Wysokość comiesięcznych rat kredytu w znaczny sposób wpływa na domowy budżet, zwłaszcza w przypadku zobowiązań zaciąganych na wysokie sumy, które trzeba będzie regulować przez wiele kolejnych lat. W comiesięcznej racie kredytu znajduje się kilka elementów. Rata kredytu składa się z 2 zasadniczych części: rata kapitałowa – obejmuje część pożyczonego kapitału (kwoty kredytu) oraz rata odsetkowa, która obejmuje naliczone odsetki w okresie danej raty.
Do raty kredytu często wchodzą również:
- Prowizja – opłata, którą bank pobiera za udzielenie kredytu. Płatna jednorazowo lub wliczana w koszt miesięcznej raty. Jej wysokość jest ustalana procentowo od wartości kredytu. Jeżeli instytucja finansowa oferuje kredyt bez prowizji, w inny sposób zrekompensuje sobie stratę, np. narzucając konieczność wykupienia dodatkowych produktów;
- Oprocentowanie – jeden z głównych kosztów kredytu. Pierwszym rodzajem oprocentowania jest oprocentowanie stałe. Pozwala poznać wysokość raty w momencie zaciągania kredytu. Rata nie zmienia się podczas trwania okresu kredytowania i dotyczy głównie kredytów na krótki okres. Drugim rodzajem oprocentowania jest oprocentowanie zmienne. Jego wartość nie jest stała, ponieważ zależy od stóp procentowych, ustalanych przez Narodowy Bank Polski. Zasady zmian wysokości oprocentowania powinna wskazywać umowa oraz formularz informacyjny,
- Rodzaj rat – raty stałe, malejące i rosnące. Klient powinien zweryfikować, jakie raty będą dla niego najkorzystniejsze i nie wpłyną znacząco na całkowity koszt kredytu,
- Składki ubezpieczeniowe, np. ubezpieczenie od utraty pracy, ubezpieczenie na życie, ubezpieczenie niskiego wkładu, ubezpieczenie pomostowe. Ubezpieczenie kredytu jest dobrowolne lub obowiązkowe, ale z pewnością docenimy jego znaczenie w trudnej sytuacji życiowej. Jest zależne od kwoty kredytu i okresu kredytowania.
Równe raty
Prześwietlając oferty kredytów gotówkowych warto zwrócić uwagę na to, w jaki sposób przyjdzie nam regulować należność. W przypadku kredytu na raty dostępne są dwa rozwiązania: raty równe i malejące. Te dwie formy spłaty zobowiązania mają swoje wady i zalety.
Raty równe są wariantem spłaty cieszącym się dużym wzięciem wśród kredytobiorców. Popularność ta wynika głównie z dwóch powodów. Pierwsza to, że system spłaty oceniany jest przez banki, jako mniej ryzykowny. Wynika to z faktu, że w pierwszych latach wysokość miesięcznej raty równej jest znacznie niższa od raty malejącej, a to istotnie wpływa na zdolność kredytową wnioskodawcy. Po drugie, wprowadzają pewien ład w zarządzaniu domowym budżetem, choć nie oznacza, że ich kwota zawsze będzie taka sama.
Raty malejące
Zdecydowana większość Polaków zaciągających kredyty wybiera raty malejące. Raty malejące nazywane są często ratami kapitałowymi, ponieważ część kapitałowa jest zawsze stała, a zmieniają się tylko odsetki kredytu/pożyczki.
Tak naprawdę raty malejące (kapitałowe), pomimo że w ogólnym rozrachunku tańsze, stosowane są znacznie rzadziej niż raty równe. Głównie jest to związanie z procesem oceny zdolności kredytowej klienta. Na samym początku w okresie spłaty zobowiązania rata malejąca znacznie mocniej obciąża budżet kredytobiorcy, gdyż może być nawet kilkadziesiąt procent wyższa od raty równej. Często to właśnie ten parametr decyduje o przyznaniu finansowania we wnioskowanej kwocie.