Wiele osób zwłaszcza tych, dla których zagadnienia związane z finansami to „czarna magia” – myli należności i zobowiązania. Tak naprawdę zakres tych obu pojęć jest całkowicie odmienny. Oba te pojęcia związane z zawartą umową, która powoduje, że jedna strona jest dłużna coś drugiej stronie.
Najczęściej tę różnicę zobaczmy wtedy, kiedy zaciągamy pożyczkę lub kredyt. W świetle prawa Ty stajesz się dłużnikiem, a bank lub firma pożyczkowa Twoim wierzycielem. Zarówno termin spłaty wierzytelności, jak i suma będąca przedmiotem rozrachunków są akceptowane przez obie strony. Zobowiązanie to kwota, jaką dłużnik ma zwrócić wierzycielowi (inaczej dług). Należności są z kolei długami wobec nas, czyli kwotami, które należą nam się od innych osób czy podmiotów.
Jeżeli w wyznaczonym terminie nie zwrócisz wierzycielowi pożyczonej kwoty, może on rozpocząć ściąganie należności.
Czym są zobowiązania?
Finanse to jedna z tych dziedzin, która daje o sobie znać w codziennym życiu w wielu momentach. Zobowiązania stanowią dużą część prawa cywilnego – mają też swoje szczególne miejsce w Kodeksie cywilnym.
Zobowiązanie to bardzo popularny termin, który od strony definicji można określić jako stosunek prawny między dwiema stronami. Jedna, zwana wierzycielem, udziela lub pożycza dane dobro (np. materialne – samochód, pieniądze itd.) na ustalonych warunkach. Druga to z kolei dłużnik, który przyjmuje dane dobro lub świadczenie, nie zapominając o obowiązkach z tym związanym, które zobowiązuje się wypełnić. Zobowiązanie powstaje dobrowolnie, jednak w momencie zawierania go staje się obowiązkiem, który trzeba wypełnić.
Najpopularniejszym w świecie finansów rodzajem zobowiązania, jakie są wyróżniane, są zobowiązania wzajemne. Zobowiązania wzajemne oparte są na umowach, czyli dokumentach, które regulują wszystkie pożyczki pozabankowe, a także kredyty bankowe.
Czym są należności?
Podpisując umowę pożyczkową lub kredytową, nawiązujesz prawny stosunek z bankiem lub firmą pozabankową. Od tego momentu Ciebie i Twojego pożyczkodawcę łączy umowa. W ramach, której otrzymujesz określoną kwotę pieniędzy i zobowiązujesz się do tego, by w wybranym terminie zwrócić ją w kwocie powiększonej o odsetki, prowizje oraz opłaty wskazane w umowie.
Należność to pojęcie, dla którego zobrazowania można przytoczyć bardzo liczne przykłady. Należnością może być np. wypożyczony samochód, wynajmowane mieszkanie lub pożyczone środki finansowe w charakterze pożyczki. Wszystkie te wspomniane rodzaje mienia to czyjaś własność, należność, którą po upływie czasu, na jaki zostały komuś udostępnione, należy zwrócić. Jak wspomniano już przy opisie definicji zobowiązania, z należności udzielającego dłużnik może korzystać tylko zgodnie z ustalonymi zasadami.
Największe różnice
Znając podstawowe pojęcia można stwierdzić, że zobowiązania i należności to dwa przeciwieństwa. Należność i zobowiązanie to nie synonimy, nie oznaczają one tego samego i łączy je jedynie tematyka oraz zagadnienie, z którymi są związane. Zobowiązani i należności dotyczą bowiem tematyki finansowej, a konkretniej – pożyczania szeroko pojętych środków finansowych.
Zobowiązanie ma szerszy kontekst – odnosi się do stosunku prawnego między dwoma stronami, przedmiotu umowy. Zobowiązanie to coś, dotyczące transakcji pomiędzy dwiema stronami. Słowo to pozwala zdefiniować np. sytuację, w której ktoś pożycza komuś pieniądze bądź wypożycza samochód. Jego znaczenie dotyczy bardziej perspektywy dłużnika, który jest czymś zobowiązany, ma na sobie obowiązek dokonania czegoś.
Należność z kolei tyczy się bardziej szczegółowego kontekstu, mówi bezpośrednio o przedmiocie zobowiązania. Słowo to definiowane jest z punktu widzenia udzielającego zobowiązania, czyli osoby, która coś pożycza. Należność to dług, jaki dłużnik musi uregulować.
Znając różnice w znaczeniu tych pojęć pozyskujemy wartościowe informacje, które pozwalają lepiej rozumieć np. dokumenty podczas ubiegania się o kredyt w banku albo o pożyczkę.