Na polskim rynku jest coraz więcej firm, które zajmują się pożyczaniem pieniędzy. Kiedy staramy się o kredyt, bardzo często od razu zastanawiamy się, czy w ogóle mamy zdolność kredytową.
Zdolność kredytowa to, prosto mówiąc, zdolność do spłaty kredytu razem z odsetkami i innymi opłatami. Firma pożyczkowa lub bank, zanim zdecyduje o pozytywnym bądź negatywnym rozpatrzeniu wniosku kredytowego, zastanawia się, czy klient będzie w stanie faktycznie terminowo płacić wszystkie raty.
Weryfikacja klienta następuje w momencie złożenia przez niego wniosku pożyczkowego. Obecnie wiele firm deklaruje, że wnioski pożyczkowe są u nich rozpatrywane natychmiastowo, tak naprawdę trzeba wziąć pod uwagę, że w danym dniu do firmy może spłynąć więcej podań niż zazwyczaj. A każdy taki wniosek rozpatrywany jest zgodnie z kolejnością zgłoszeń. Czasami będzie trzeba, więc poczekać trochę dłużej niż kilkanaście minut.
Kto weryfikuje naszą zdolność?
Ocena zdolności kredytowej jest kluczową kwestią zarówno dla przyszłych kredytobiorców, jak i dla banków. Tak naprawdę żadna instytucja ani bank nie podejmują pochopnej decyzji o tym, komu powierzyć swoje środki. Przed przyznaniem każdego kredytu dokonywana jest ocena zdolności kredytowej. Bank musi mieć pewność, że kredytobiorca będzie w stanie wywiązać się z umowy i w określonym czasie spłacać raty. Taką analizę wykonują pracownicy instytucji finansowych, sprawdzając nasze dochody. Nie istnieje jeden uniwersalny wzorzec stosowany przez wszystkie instytucje, każda z nich opracowuje go w nieco inny sposób.
Na podstawie podanych przez nas danych bank wylicza maksymalną wysokość kredytu, jaki może nam udzielić, który będziemy w stanie regularnie spłacać. Informacje, jakie zazwyczaj brane są pod uwagę to:
- Kwota miesięcznego dochodu;
- Liczba osób w gospodarstwie domowym;
- koszty utrzymania gospodarstwa domowego, na przykład rachunki za wodę, gaz, ogrzewanie, prąd, czynsz;
- sumę miesięcznych opłat wynikających z innych zobowiązań finansowych, na przykład raty innych pożyczek, alimenty;
- wysokość składek ubezpieczeniowych;
- Limity i salda debetowe na kontach osobistych i kartach kredytowych – bank uwzględni wszystkie posiadane przez nas produkty umożliwiające szybkie zaciągnięcie pożyczki, nawet te, z których obecnie nie korzystamy;
- Inne: wiek, staż pracy u obecnego pracodawcy, wykształcenie, stan cywilny itp.
Banki oraz instytucje finansowe sprawdzają także naszą historię kredytową w Biurze Informacji Kredytowej. BIK przygotowuje naszą ocenę za pomocą punktów.
Inteligentne systemy skoringowe
Jednym z popularnych sposobów badania zdolności kredytowej jest scoring. Jest to metoda punktowa oceny ryzyka kredytowego, która polega na określeniu wiarygodności kredytowej danej osoby. Na podstawie porównania jego profilu z profilem klientów, którzy już wcześniej otrzymali kredyty. Im bardziej profil potencjalnego kredytobiorcy jest podobny do profilu klientów terminowo spłacających swoje kredyty w przeszłości, tym lepszą otrzyma on ocenę punktową. Do wyliczania ocen punktowych stosowana jest odpowiednia, starannie opracowana formuła matematyczna
Ocena przyjmuje wartości od 192 do 631 punktów i jest dodatkowo przedstawiana w postaci gwiazdek – od 1 do 5. Im wyższa jest nasza nota, tym większą mamy szansę na dostanie kredytu. BIK stosując scoring, bierze pod uwagę przede wszystkim:
- Terminowość spłat zobowiązań;
- Skłonność do zadłużania się;
- Przekraczanie limitów debetowych na kontach i kartach.
Scoring opiera się na metodach statystycznych, dzięki którym można przewidzieć prawdopodobieństwo wystąpienia pewnego zdarzenia w przyszłości.